„Kresowianie na tuÅ‚aczym szlaku. Przesiedlenia Polaków z MaÅ‚opolski Wschodniej 1945–1946”.
W dniu 14 maja br. odbyÅ‚o siÄ™ spotkanie z udziaÅ‚em wyjÄ…tkowo oczekiwanych osób: Piotrem Chmielowcem, Tomaszem BerezÄ… oraz Marcinem BukaÅ‚Ä… na temat przesiedleÅ„ Polaków z MaÅ‚opolski Wschodniej w latach 1945–1946. Wymienieni Panowie to pracownicy naukowi OddziaÅ‚owego Biura Edukacji Publicznej IPN w Rzeszowie, którzy w swoich badaniach koncentrujÄ… siÄ™ na historii Kresów Wschodnich w II Rzeczypospolitej Polskiej oraz relacjach polsko-ukraiÅ„skich w XX wieku. Wymienieni Panowie to pracownicy naukowi OddziaÅ‚owego Biura Edukacji Publicznej IPN w Rzeszowie, którzy w swoich badaniach koncentrujÄ… siÄ™ na historii Kresów Wschodnich w II Rzeczypospolitej Polskiej oraz relacjach polsko-ukraiÅ„skich w XX wieku.
Nasze zaproszenia przyjÄ™li m.in.: PaweÅ‚ Chrobak – przewodniczÄ…cy Rady Miejskiej, miÅ‚oÅ›nicy książek, sympatycy bibliotecznych spotkaÅ„, uczniowie z Gimnazjum Publicznego wraz z WiolettÄ… RafaÅ‚owicz oraz Kresowianie, których korzenie pozostaÅ‚y w dawnych Kresach Wschodnich. Po powitaniu zaproszonych goÅ›ci przez JaninÄ™ Tylman dyrektor biblioteki, Piotr Chmielowiec wygÅ‚osiÅ‚ referat nt. „Kresowianie na tuÅ‚aczym szlaku. Przesiedlenia Polaków z MaÅ‚opolski Wschodniej 1945–1946”. Prelegent przedstawiÅ‚ podstawy prawne jakie legÅ‚y u podstaw przesiedleÅ„ z Kresów. ZdefiniowaÅ‚ także sam termin odnoszÄ…cy siÄ™ do przesiedleÅ„, którego wÅ‚aÅ›ciwym pojÄ™ciem jest sÅ‚owo ekspatriacja, czyli wygnanie z Ojczyzny. WyjaÅ›niÅ‚ także problemy zwiÄ…zane z organizacjÄ… przesiedleÅ„, przytaczajÄ…c relacje kilku osób, które zostaÅ‚y wysiedlone z Kresów Wschodnich i osiedliÅ‚y siÄ™ na ÅšlÄ…sku i w Wielkopolsce. WystÄ…pieniu pracowników rzeszowskiego oddziaÅ‚u IPN towarzyszyÅ‚a prezentacja zdjęć przedstawiajÄ…cych wspóÅ‚czesność dawnych Kresów Wschodnich tj. krajobrazy, cmentarze polskie - nagrobki, zabytki architektoniczne. NastÄ™pnie Marcin BukaÅ‚a dokonaÅ‚ prezentacji wydawnictw rzeszowskiego oddziaÅ‚u IPN. KilkanaÅ›cie piÄ™knie wydanych książek, dotyczy różnorodnych odczuć i wspomnieÅ„ Kresowian przywoÅ‚ujÄ…cych historiÄ™. Rzeszowski OddziaÅ‚ IPN poÅ‚ożony jest przy granicy polsko- -ukraiÅ„skiej, dlatego też w sposób szczególny zajmuje siÄ™ m. in. wÅ‚aÅ›nie tÄ… tematykÄ…. Zbiory dÄ™bnowskiej książnicy wzbogaciÅ‚y cenne dary – książki wydane przez rzeszowski OddziaÅ‚ IPN, ofiarowane przez goÅ›ci, natomiast uczestnicy otrzymali okolicznoÅ›ciowÄ… broszurÄ™ poÅ›wiÄ™conÄ… zagÅ‚adzie wsi Rudka w powiecie lubaczowskim (obecnie województwo podkarpackie). WystÄ…pienia kolegów uzupeÅ‚niÅ‚ Tomasz Bereza, odnoszÄ…c siÄ™ do polityki historycznej prowadzonej przez wspóÅ‚czesne paÅ„stwo ukraiÅ„skie.
Spotkanie cieszyÅ‚o siÄ™ dużym zainteresowaniem wraz z nadziejÄ… na dalszÄ… wspóÅ‚pracÄ™ z rzeszowskim oddziaÅ‚em IPN. Oto wpis pamiÄ…tkowy do kroniki, zostawiony przez jednego z uczestników – Ryszarda CzaczkÄ™ …„Spotkanie wspaniaÅ‚e, wracajÄ… wspomnienia rodzinnych stron, przeżycia różne, także bardzo smutne. Takie relacje i książki bardzo pożądane”. Spotkanie odbyÅ‚o siÄ™ w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa pod hasÅ‚em „Dziedzictwo utracone – Dziedzictwo ocalone”.
Karolina Sielicka