Polska Samoobrona na Kresach Południowo-Wschodnich
- wykład prof. dr. hab. Czesława Partacza
Stowarzyszenie Kresy Wschodnie Dziedzictwo i Pamięć, oddziaÅ‚ w DÄ™bnie dziaÅ‚ajÄ…ce przy Bibliotece Publicznej Miasta i Gminy w DÄ™bnie im. A. Dobrowolskiego, byÅ‚o wspóÅ‚organizatorem interesujÄ…cego wykÅ‚adu z udziaÅ‚em znanego i cenionego historyka - prof. dr. hab. CzesÅ‚awa Partacza. Spotkanie odbyÅ‚o siÄ™ 11 maja 2018 r. w dÄ™bnowskiej bibliotece. Profesorowi towarzyszyÅ‚ Jerzy MużyÅ‚o – prezes Stowarzyszenia Kresy Wschodnie Dziedzictwo i Pamięć, oddziaÅ‚ w Szczecinie. W wykÅ‚adzie uczestniczyli mieszkaÅ„cy DÄ™bna, czytelnicy, radni Rady Miejskiej oraz liczna grupa czÅ‚onków dÄ™bnowskiego stowarzyszenia w tym potomkowie Kresowian z przewodniczÄ…cym Antonim DÄ…browskim.
Prof. dr hab. CzesÅ‚aw Partacz to historyk specjalizujÄ…cy siÄ™ w historii najnowszej, badacz historii Polski i Ukrainy oraz stosunków polsko-ukraiÅ„skich. Jest także wykÅ‚adowcÄ… w Instytucie Polityki SpoÅ‚ecznej i Stosunków MiÄ™dzynarodowych Politechniki KoszaliÅ„skiej, w zakÅ‚adzie Stosunków MiÄ™dzynarodowych. Profesor znany jest m.in. z tego, że nie ulega poprawnoÅ›ci politycznej w swoich wystÄ…pieniach. Tematem wykÅ‚adu w dÄ™bnowskiej bibliotece byÅ‚a Polska Samoobrona na Kresach PoÅ‚udniowo-Wschodnich.
Profesor, jako potomek rodziny wywodzÄ…cej siÄ™ z byÅ‚ego województwa tarnopolskiego, zaczÄ…Å‚ interesować siÄ™ historiÄ… Polski i Ukrainy już jako uczeÅ„. Niestety w tamtym okresie byÅ‚o bardzo maÅ‚o literatury na ten temat. W 1989 r. obroniÅ‚ na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Instytucie Historii WydziaÅ‚u Historycznego rozprawÄ™ doktorskÄ… pt. „Stosunki polsko-ukraiÅ„skie w Galicji w latach 1888-1908”. Po tym zaczÄ…Å‚ badać stosunki polsko - ukraiÅ„skie w okresie II wojny Å›wiatowej. W 2002 r. napisaÅ‚ rozprawÄ™ pt. „Kwestia ukraiÅ„ska w polityce polskiego rzÄ…du na uchodźstwie i jego ekspozytur w kraju (1939-1945)” i otrzymaÅ‚ stopieÅ„ doktora habilitowanego. W wykÅ‚adzie wygÅ‚oszonym w dÄ™bnowskiej bibliotece CzesÅ‚aw Partacz opowiadaÅ‚ o samoobronie, jakÄ… podjÄ™li Polacy przeciw zbrodniom nacjonalistycznej ukraiÅ„skiej organizacji UPA podczas II wojny Å›wiatowej. Niestety w przypadku WoÅ‚ynia ludność polska nie dostaÅ‚a żadnej obrony i pomocy ze strony rzÄ…du polskiego, który znajdowaÅ‚ siÄ™ na uchodźstwie w Anglii. RzÄ…d obawiajÄ…c siÄ™ rzezi polsko - ukraiÅ„skiej nie chciaÅ‚ dostarczyć broni cywilnej ludnoÅ›ci polskiej atakowanej przez UPA. ByÅ‚o to caÅ‚kowite niezrozumienie sytuacji, w której znaleźli siÄ™ Polacy mieszkajÄ…cy na Kresach. SÅ‚uchacze ze skupieniem sÅ‚uchali prelegenta, który podkreÅ›liÅ‚, że my Polacy, jako spadkobiercy naszych przodków, musimy pamiÄ™tać o Kresach, dbać o cmentarze. Należy zaznaczyć, że wszystkie miejsca, gdzie pochowani sÄ… UkraiÅ„cy, zostaÅ‚y upamiÄ™tnione. Niestety inaczej przedstawia siÄ™ sytuacja pomordowanych Kresowian na WoÅ‚yniu, gdzie upamiÄ™tnionych jest tylko 5 % . Natomiast w MaÅ‚opolsce Wschodniej takich miejsc jest jeszcze mniej. CzÄ™sto także jest tak, że postawiony pomnik jest niszczony. Na koÅ„cu spotkania profesor powiedziaÅ‚: „PamiÄ™tajmy o naszej historii, ponieważ ci, co o niej zapominajÄ…, muszÄ… przeżyć jÄ… jeszcze raz”.
W naszej bibliotece dostÄ™pna jest książka prof. CzesÅ‚awa Partacza pt. „Zbrodnie nacjonalistów ukraiÅ„skich na Polakach w latach 1939-1943”, z autografem autora.
Karolina Sielicka
Zarząd Kresy Wschodnie Dziedzictwo i Pamięć, oddział w Dębnie